Kalıcı yüksek performans sağlayan şirketlerin kurum kültüründe benzer ortak özellikler olduğu gözleniyor. Örneğin General Electric gibi bir şirketin, farklı sektörlerde faaliyet göstermesi, endüstrideki önemli kırılmalardan veya iniş çıkışlardan en az düzeyde etkilenmesi, hatta liderliğindeki değişikliklere rağmen sürekli olarak yüksek performans göstermesi kurum kültürünün bir sonucu. Bu kültürü benimsemiş üst düzey yöneticiler başka şirketlerin liderliğine geçtiklerinde, o şirketlerin de yüksek performanslı olması hiç de tesadüf değil. Nitekim, bugün çalışanları arasından dünyanın büyük şirketlerine en çok CEO veren iki şirket Mc Kinsey ve General Electric.
Yüksek performanslı şirketlerde gözlenen önemli özelliklerden birisi düşüncede ve eylemde inisiyatif almaları ve bu konuda disiplinli olmaları. Bu şirketler piyasayı şekillendirecek girişimleri sürekli kılmanın yanısıra uygulamada da sonuç odaklı hedefleri ciddiye almalarıyla farklılık yaratıyorlar. Yönetim kültürü, bahane ve açıklama üretmek yerine sonuç üretmeye odaklı olarak şekilleniyor.
Yüksek performanslı şirketlerin en önemli özelliklerinden birisi de insan kaynakları yönetimine verdikleri önem. Bu şirketlerde kuruma kazandırılan insanların seçim sürecinden, onların geliştirilmesi, farklı deneyimlerle bezenmesi, ödüllendirilmesi ve inisiyatif almaya teşvik edilmesine kadar her aşamada üst yönetim aktif rol alıyor, bu faaliyetleri en öncelikli aktiviteleri arasında görüyor. Bu açıdan kurumda yaratılan ortamın öğrenme ve gelişme odaklı olması sağlanıyor. Her adımda en iyilerle çalışmaya özen gösteriliyor. Bu kavram sadece kurumun çalışanlarına değil, aynı zamanda dışarıdan sağlanan hizmetlerde de gözetiliyor.
Yüksek performanslı şirketler teknolojiyi ve bilgiyi de stratejik avantaj elde etmek için kullanıyor. IT yatırımlarını bir gereklilik olmanın ötesinde, iş yapma yöntemlerini değiştirmenin bir aracı olarak görüyor. Bu yatırımlarda en önemli unsurun insanların davranışlarındaki değişiklik olduğu bilinciyle çalışanların IT yetkinliklerini geliştirmeye ve yenilikleri denemeye özel önem veriyor. Bu sistemleri şirketteki rekabetçi bilginin kurumsallaştırılması amacıyla kullanıyorlar.
Bu şirketlerin ortak özelliklerinden birisi de performans yönetimine verdikleri önem. Performans yönetiminde sadece sonuçlara değil, aynı zamanda değerlere de önem veriyorlar. Performans ölçüm sistemlerinin iyi yönetim için gerekli farklı boyutları içermesine, ancak sınırlı sayıda, stratejik önemi olan göstergeyle yönetilmesine dikkat ediyorlar. Performans sistemlerinin insan kaynağını yönetmede uzun vadeli etkilerinin bilincinde olan bu şirketler, uzun vadeli gelişim hedefleri için sabırlı olabilmeyi de ihmal etmiyorlar.
Yüksek performans kültürü için her çalışanın üç konuda sonuç üretmeye odaklanması sağlanıyor: (i) iş sonuçlarının elde edilmesi, (ii) iş yapma yöntemlerinin sürekli olarak geliştirilmesine katkı sağlanması, ve (iii) iş yapma şeklinde, ürünlerde, teknolojide, yeni pazarlar yaratılmasında devrimci girişimler geliştirme inisiyatifinin üstlenilmesi, yaratıcılık ve girişimcilik özelliklerinin geliştirilmesi. Bu konularda her gün kendisini aşan kurumlar yüksek performansı kalıcı hale getiren kurumlar oluyor.
Özetle, yüksek performans ancak kurum kültürünü şekillendirecek liderlikle kalıcı hale gelebiliyor ve bilinçli, uzun vadeli ve disiplinli bir yaklaşım gerektiriyor.
Dr. Yılmaz Argüden
ARGE Danışmanlık A.Ş.
